Việc tạo một diễn đàn để chia sẻ, trao đổi, học tập,…không còn quá xa lạ đối với nhiều bạn không chuyên. Nếu không muốn phụ thuộc vào những dịch vụ tạo diễn đàn trực tuyến thì bạn có thể tự tay tạo ra một diễn đàn theo phong cách riêng, cùng với các gói mã nguồn diễn đàn.
Hiện nay, số lượng các gói phần mềm thuộc lĩnh vực này rất nhiều, từ miễn phí đến có phí nhưng có ba phần mềm được bàn luận nhiều nhất ở các diễn đàn và có tính năng vượt trội là MyBB, phpBB và vBulletin. Điểm chung của các phần mềm là gói mã nguồn được viết bằng ngôn ngữ lập trình web (chủ yếu là php), có sử dụng cơ sở dữ liệu là MySQL, cung cấp nhiều tính năng mà một diễn đàn cần có như quản lý thành viên, quản lý chuyên mục và chủ đề, thống kê diễn đàn, xếp hạng thành viên, hỗ trợ trình cập nhât tin RSS, có nhiều mẫu giao diện. Bài viết sẽ giới thiệu một số tính năng nổi bật và các hạn chế của từng phần mềm. Nếu mới làm quen với việc lập diễn đàn thì bạn không cần tốn chi phí cho việc đầu tư hosting và tên miền (domain) mà vẫn thử nghiệm được các phần mềm trên, bằng cách dùng các dịch vụ miễn phí như 000webhost, byethost (hosting); co.cc, dot.tk (tên miền có hỗ trợ DNS).
1. MyBB 1.4.13
Điểm dễ nhận thấy nhất của My Bulletin Board (viết tắt MyBB) là dung lượng cài đặt nhỏ gọn so với hai gói phần mềm còn lại. Tại trang chủ www.mybb.com, MyBB có phiên bản mới nhất là 1.4.13 với dung lượng nén 1,69MB. Tuy dung lượng bé xíu như thế nhưng gói mã nguồn vẫn cung cấp đầy đủ những tính năng cần thiết giúp tạo ra một diễn đàn chuyên nghiệp. Mặt khác, MyBB là một phần mềm nguồn mở hoạt động theo giấy phép GNU GPL (GNU General Public License) nên bạn có thể cài đặt và sử dụng mà không cần lo lắng về chi phí bản quyền. Luôn quan tâm đến vấn đề bảo mật, MyBB không ngừng hoàn thiện mã nguồn để hạn chế đến mức thấp nhất cơ hội tìm thấy lỗ hổng, nếu có phát hiện thì đội ngũ kỹ thuật viên sẽ hỗ trợ vá phát hành bản vá nhanh chóng.
Ví dụ, khi cài đặt hoàn tất thì bạn không cần xóa hoặc đổi tên thư mục Install, bởi vì tính năng này đã bị khóa ngay sau đó, bằng tập tin lock. Quá trình cài đặt trên webhost (hoặc localhost) khá đơn giản, trải qua 11 bước: Welcome, License Agreement, Requirements Check, Database Configuration, Table Creation, Data Insertion, Theme Installation, Board Conniguration, Administrator User và Finish Help. Giao diện Admin Control Panel (AdminCP) rất thân thiện, các nhóm tính năng được sắp xếp và bố trí khoa học giúp cho quản trị viên dễ dàng quản lý diễn đàn.
Một tính năng khác không thể bỏ qua là Merge System, bạn có thể chuyển đổi tụ động từ diễn đàn có mã nguồn khác (như phpBB 2.x hay 3.x, vBulletin 3.x, SMF, Invision Power Board, …) sang dùng MyBB, tải công cụ này tại http://tinyurl.com/mersys. Hệ thống Plugin giúp tăng cường tính năng mới cho diễn đàn rất phong phú và dễ sử dụng. Bạn có thể tải gói ngôn ngữ tiếng Việt dành cho MyBB tại địa chỉ http://tinyurl.com/lanvie.
2. phpBB 3.0.7
Ngay từ trang chủ http://www.phpbb.com, bạn sẽ được giới thiệu về phpBB là một phần mềm giải pháp giúp tạo ra diễn đàn chỉ trong vài phút, hoàn toàn miễn phí với mã nguồn mở. Về cơ chế bảo mật của phpBB chưa cao lắm, trước khi cài đặt bạn phải thiết lập chmod cho một số thư mục, tập tin như cache/, files/, image/avatars/upload/, store/, config.php, khi xong thì phải xóa hoặc đổi tên thư mục Install, đồng thời phải thiết lập chmod của tập tin config.php về giá trị ban đầu (644). Nếu lỡ quên các vấn đề này hoặc thực hiện thừa thì bạn sẽ tạo ra một lỗ hổng cho diễn đàn.
Để quá trình cài đặt đơn giản hơn, bạn có thể tải gói ngôn ngữ tiếng Việt (tại http://tinyurl.com/viphpbb) rồi giải nén vào thư mục language. Cài đặt phpBB qua 8 bước, bạn chỉ cần nhấn Chuyển sang bước kế tiếp và điền đầy đủ chính xác các thông số như Tên miền hoặc địa chỉ DSN của máy chủ cơ sở dữ liệu, Tên cơ sở dữ liệu (nhập tên MySQL database name), Tên đăng nhập cơ sở dữ liệu (nhập tên MySQL username) và Mật khẩu kết nối cơ sở dữ liệu. Về số lượng Mods (Modifications) nhìn chung phong phú nhưng việc cài các gói bổ sung thường dễ gây lỗi.
Theo thử nghiệm trên một số hosting miễn phí thì tốc độ truy xuất dữ liệu nhanh, cộng thêm ít tập tin, mã nguồn nhẹ giúp cho việc tiết kiệm băng thông và dung lượng hosting.
3. vBulletin 4.0.5
Đây là gói phần mềm thương mại được bán với giá 195USD, ngoài ra tại trang chủ http://www.vbulletin.com còn cung cấp phiên bản vBullentin Pulishing Suite giúp tạo và quản lí website, diễn đàn một cách toàn diện. Gói mã nguồn này đang được sử dụng phổ biến ở Việt Nam, bởi lẻ số lượng tính năng của nó đủ sức đáp ứng các nhu cầu khác nhau của người dùng chuyên nghiệp và không chuyên.
Để cài đặt ngôn ngữ tiếng Việt (tải tại http://tinyurl.com/vivbb), bạn đăng nhập vào AdminCP, chọn mục Languages & Phrases > nhấn Language Manager > nhấn Edit Settings > nhập UTF-8 vào ô HTML Character Set. Đồng thời, bạn nhấn Add New Language rồi đặt tên ở ô Title và nhập UTF-8 vào ô HTML Character Set. Tiếp theo, bạn chọn mục Download/Upload Languages, nhấn nút Browse ở khung Import Language XML File để duyệt đến tập tin xml, chọn ngôn ngữ muốn cài đặt tại Overwrite Language, nhấn Import. Một điểm hạn chế nhỏ của vBulletin là tốc độ truy xuất dữ liệu còn hạn chế, dung lượng lớn làm tiêu tốn nhiều băng thông và dung lượng của hosting.
Như vậy, tùy theo nhu cầu sử dụng và điều kiện cho phép (đăng kí các hosting ở Việt Nam có độ ổn định cao) mà bạn có thể lựa chọn cho mình một gói mã nguồn phù hợp nhất.
Bảng so sánh:
Đặc điểm | MyBB 1.4.13 | phpBB 3.0.7 | vBulletin 4.0.5 |
Địa chỉ tải | http://www.mybb.com | http://www.phpbb.com | http://www.vbulletin.com |
Giá cả | Miễn phí | Miễn phí | 195USD |
Dung lượng | 1,69MB | 2,3MB | 7,6MB |
Cài đặt | Rất dễ | Rất dễ | Dễ |
Độ bảo mật | Rất cao | Cao | Rất cao |
Dễ sử dụng | Dễ | Dễ | Dễ, nhưng có một số tính năng phức tạp. |
Tốc độ truy xuất, sử dụng tài nguyên của hosting. | Nhanh, ít tốn băng thông | Nhanh, ít tốn băng thông | Chậm, tốn nhiều băng thông. |
Tính năng | Đầy đủ, AdminCP thân thiện, dễ dùng, có tính năng Merge System. | Vừa đủ | Đầy đủ, nhiều tính năng nâng cao. |
Bùi Thanh Liêm